Urlop na poszukiwanie pracy – komu przysługują nawet 3 dni wolne na rozmowy kwalifikacyjne?

Jeżeli złożysz wypowiedzenie pracownikowi, zwolniona osoba zyska prawo do tzw. urlopu na poszukiwanie pracy. Może go przeznaczyć np. na rozmowy kwalifikacyjne, spotkanie z doradcą zawodowym czy inny, dowolny cel. Okres wypowiedzenia wpływa na wymiar zwolnienia na poszukiwanie pracy (2 lub 3 dni robocze). Czy jest obowiązkowe? Wyjaśniamy, jak obliczyć wynagrodzenie za urlop na znalezienie zatrudnienia. Czy pracodawca musi wypłacić ekwiwalent pieniężny pracownikowi, który nie wykorzysta tego rozwiązania?

Urlop na poszukiwanie pracy w Kodeksie pracy

Zgodnie z art. 37 § 1 Kodeksu pracy zwolnienie na poszukiwanie pracy przysługuje osobie, która:

• jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę,
• otrzymała wypowiedzenie z zachowaniem okresu wypowiedzenia od pracodawcy, czyli wskazane w art. 30 § 1 pkt 2 k.p.,
• jest objęta co najmniej 2-tygodniowym okresem wypowiedzenia.

To oznacza, że dni wolne na poszukiwanie pracy nie należą się osobie:

• zatrudnionej na podstawie umowy cywilnoprawnej, np. umowy zlecenia,
• która złożyła wypowiedzenie pracodawcy,
• której umowa o pracę na czas określony nie zostanie przedłużona (rozwiąże się z upływem czasu, na który była zawarta),
• która podpisała porozumienie stron,
• objętej okresem wypowiedzenia krótszym niż dwutygodniowy (jest to możliwe w przypadku umów na okres próbny zawartych na krócej niż 3 miesiące – wtedy okres wypowiedzenia trwa 3 dni lub 1 tydzień).

Czy istnieje urlop okolicznościowy na poszukiwanie pracy?

Nie, urlop okolicznościowy to maksymalnie 2 dni wolne z tytułu ślubu pracownika lub jego dziecka, narodzin dziecka pracownika bądź śmierci i pogrzebu jednej z bliskiej osób wymienionych w rozporządzeniu.

Zobacz, jak urlop okolicznościowy wpływa na urlop wypoczynkowy lub zwolnienie lekarskie

Czy rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron uprawnia pracownika do skorzystania z urlopu na poszukiwanie pracy?

Co do zasady, nie.

Art. 37 § 1 k.p. odnosi się do art. 30 § 1 pkt 2 k.p., który dotyczy rozwiązania umowy przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Wypowiedzenie złożone przez pracodawcę jest jednostronnym oświadczeniem, a porozumienie stron – dwustronnym.

Niemniej pracodawca może postąpić tak, aby pracownik odniósł większą korzyść od przewidzianej w ustawie. Jeśli porozumienie wyniknęło z inicjatywy pracodawcy, to może przyznać pracownikowi dni wolne na poszukiwanie pracy.

Urlop na poszukiwanie pracy a wypowiedzenie warunków pracy i płacy odrzucone przez pracownika

Wypowiedzenie warunków pracy i płacy, czyli tzw. wypowiedzenie zmieniające, umożliwia pracodawcy zmianę warunków zatrudnienia pracownika, np.:

• obniżenie wynagrodzenia,
• zmniejszenie etatu,
• przeniesienie na inne stanowisko.

Pracownik może odrzucić zaproponowane warunki. Jeśli tak zrobi, umowa o pracę rozwiąże się z upływem wypowiedzenia wskazanym w wypowiedzeniu zmieniającym.

Czy w tym przypadku zwolnionej osobie należą się dni wolne na poszukiwanie pracy, przy założeniu, że okres wypowiedzenia trwa co najmniej 2 tygodnie?

Tak, ponieważ wypowiedzenie warunków pracy i płacy składa wyłącznie pracodawca, więc warunek z art. 37 § 1 k.p. zostaje spełniony. Co prawda głównym celem wypowiedzenia zmieniającego jest, jak sama nazwa wskazuje, zmiana warunków zatrudnienia, ale wtórnym celem – rozwiązanie umowy z pracownikiem.

Zwolnienie na poszukiwanie pracy a zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy

Pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia na podstawie art. 36² k.p. O ile zwolniona osoba otrzymuje „normalne” wynagrodzenie za ten czas, o tyle nie musi przychodzić do pracy. W związku z tym nie może wziąć dnia wolnego na poszukiwanie nowej pracy. Co więcej, już w okresie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy może podjąć zatrudnienie w innej firmie.

Ile dni wolnych na poszukiwanie pracy należy się pracownikowi?

Według art. 37 § 2 pkt 1 i 2 k.p. zwolnienie na poszukiwanie pracy wynosi:

• 2 dni robocze – w przypadku 2-tygodniowego i 1-miesięcznego okresu wypowiedzenia,
• 3 dni robocze – w przypadku 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, także skróconego na podstawie art. 36¹ § 1 k.p., czyli wskutek upadłości lub likwidacji pracodawcy bądź innych przyczyn, które nie dotyczą pracowników. Wtedy pracodawca może skrócić 3-miesięczny okres wypowiedzenia do maksymalnie 1-miesięcznego. Mimo to pracownikowi będzie się należało wynagrodzenie za brakujący czas.

Ze zwolnienia na poszukiwanie pracy mogą skorzystać także osoby zatrudnione na umowę o pracę na zastępstwo.

Wymiaru urlopu na poszukiwanie pracy nie przelicza się proporcjonalnie jak urlopu wypoczynkowego dla niepełnoetatowca. Niezależnie od tego, czy pracownik jest zatrudniony na 1/4, 1/3 czy 1/2 etatu, przysługuje mu tyle samo dni zwolnienia.

Rodzaj umowy o pracę	Okres obowiązywania umowy o pracę	Okres zatrudnienia pracownika w danej firmie	Okres wypowiedzenia	Liczba dni wolnych na poszukiwanie pracy
Umowa na okres próbny	Krócej niż 2 tygodnie	–	3 dni robocze	–
Umowa na okres próbny	Co najmniej 2 tygodnie	–	1 tydzień	–
Umowa na okres próbny	3 miesiące	–	2 tygodnie	2 dni robocze
Umowa na czas określony lub nieokreślony	–	Krócej niż 6 miesięcy	2 tygodnie	2 dni robocze
Umowa na czas określony lub nieokreślony	–	Minimum 6 miesięcy	1 miesiąc	2 dni robocze
Umowa na czas określony lub nieokreślony	–	Minimum 3 lata	3 miesiące	3 dni robocze

Jak liczyć urlop na poszukiwanie pracy?

Jak podaje art. 37 § 2 pkt 1 i 2 k.p., zwolnienie na poszukiwanie pracy obejmuje wyłącznie dni robocze. To oznacza, że pracodawca nie może udzielić pracownikowi urlopu na znalezienie pracy w terminie, który nie jest dniem pracy według rozkładu pracy danej osoby.

Czy dni wolne na poszukiwanie pracy wpisuje się w świadectwie pracy?

Nie, urlopu na poszukiwanie pracy nie uwzględnia się na świadectwie pracy. Wydaje się, że taką informację można dopisać w ust. 6 pkt 15 świadectwa, ale nie ma takiej potrzeby.

Wykorzystanie tych dni wolnych nie wpływa na uprawnienia pracownika u kolejnego pracodawcy. Gdyby rozwiązał umowę z nowo zatrudnioną osobą, zachowując okres wypowiedzenia, pracownikowi przysługiwałoby to samo zwolnienie, niezależnie od tego, czy wykorzystywał je u poprzedniego pracodawcy, czy nie.

Pamiętasz o wszystkich obowiązkach pracodawcy w okresie wypowiedzenia pracownika?

Dzięki obsłudze kadr i płac Twojej firmy w TribePerk zyskasz ekspercką opiekę nad całym cyklem życia pracownika w organizacji: od onboardingu, przez zatrudnienie, po rozwiązanie umowy. Zautomatyzowana platforma kadrowo-płacowa online ułatwi Ci m.in. obliczanie wynagrodzeń i zarządzanie nieobecnościami! 🚀

Zobacz

Przedłużenie umowy na okres próbny a zwolnienie na poszukiwanie pracy

Jeżeli umowę na okres próbny zawarto na krócej niż 2 tygodnie, okres wypowiedzenia wynosi tylko 3 dni robocze. W przypadku umów na okres próbny obowiązujących co najmniej 2 tygodnie, ale krócej niż 3 miesiące, okres wypowiedzenia trwa 1 tydzień. Tylko pracownik, który podpisze umowę na okres próbny na 3 miesiące, będzie mógł skorzystać z dni wolnych na poszukiwanie pracy. Jego okres wypowiedzenia wyniesie 2 tygodnie.

Pamiętaj jednak, że art. 25 § 2¹ k.p. umożliwia przedłużenie umowy na okres próbny o czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika. Zgodnie z art. 29 § 1 pkt 6 lit. a k.p. strony muszą wpisać taką informację do umowy, aby przedłużyć okres zatrudnienia, kiedy pracownik np. poważnie zachoruje i otrzyma zwolnienie lekarskie na 4 tygodnie. W takiej sytuacji istnieje szansa, że umowa będzie obowiązywać przez 3 miesiące, dzięki czemu pracownik zyska prawo do dni wolnych na poszukiwanie pracy w (ewentualnym) okresie wypowiedzenia.

Czy wiesz, że umowa na okres próbny może trwać dłużej niż 3 miesiące?

Kodeks pracy umożliwia przedłużenie nawet 3-miesięcznej umowy na okres próbny o okres usprawiedliwionej nieobecności pracownika, np. choroby czy urlopu. To nie jedyna zmiana, którą wdrożył ustawodawca w związku z unijną dyrektywą 2019/1152.

Sprawdź, jak zmieniły się przepisy dotyczące umów na okres próbny w 2023 roku

Kiedy i jak złożyć wniosek o dni wolne na poszukiwanie pracy?

Kodeks pracy nie precyzuje ani formy i treści wniosku o zwolnienie na poszukiwanie pracy, ani terminu, w którym pracownik powinien złożyć dokument. Jeśli pracodawca wdrożył elektroniczny obieg wniosków urlopowych w firmie, to wniosek o urlop na poszukiwanie pracy można złożyć w formie elektronicznej, np. w systemie kadrowo-płacowym online.

Gdy organizacja bazuje na papierowym obiegu, to wystarczy, że pracownik uwzględni we wniosku podstawę prawną, wymiar zwolnienia i dni, w których chce skorzystać z urlopu. Nie musi uzasadniać nieobecności (np. rozmową kwalifikacyjną o 12:00 w czwartek) i przedstawiać dokumentów, które potwierdzałyby, że wykorzystał urlop na poszukiwanie pracy zgodnie z nazwą (np. oświadczenia od doradcy zawodowego).

O ile zwolniony pracownik – być może – nie jest niezastąpiony w zespole na dłuższą metę, o tyle musi wywiązywać się ze swoich dotychczasowych obowiązków w okresie wypowiedzenia.

Gdyby nie przyszedł do pracy i zakomunikował to pracodawcy tuż przed jej rozpoczęciem, mógłby np. zakłócić pracę innych osób, a nawet spowodować straty finansowe ze względu na konieczność zamknięcia placówki czy sklepu. Pamiętaj, że skoro pracodawca może odrzucić wniosek o urlop na żądanie, to ma prawo się nie zgodzić na dzień wolny na poszukiwanie pracy w danym terminie.

Czy pracownik, który nie wykorzysta dni wolnych na poszukiwanie pracy, powinien dostać ekwiwalent pieniężny?

Nie, bo zwolnienie na poszukiwanie pracy nie jest obowiązkowe. Jeżeli pracownik nie złoży wniosku o takie dni wolne, to pracodawca nie musi ich udzielać z góry. Po prostu przepadają. Ekwiwalent pieniężny należy się wyłącznie za niewykorzystany urlop wypoczynkowy (zaległy i bieżący), który jest niezbywalnym prawem pracownika.

Jak obliczyć wynagrodzenie za urlop na poszukiwanie pracy?

Zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenia MPiPS w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za dni wolne na poszukiwanie pracy.

Aby obliczyć, ile pieniędzy należy się pracownikowi za te dni, należy zastosować zasady, które obowiązują przy kalkulowaniu wynagrodzenia urlopowego – z jednym wyjątkiem. Składniki wynagrodzenia, które ustala się w wysokości przeciętnej, oblicza się tylko z miesiąca, w którym wypadło zwolnienie na poszukiwanie pracy.

Na początku musisz określić:

• liczbę godzin do przepracowania w danym miesiącu, np. 184 godziny w marcu 2023 roku,
• liczbę godzin przepracowanych w danym miesiącu, np. 160 godziny w marcu 2023 roku (po odjęciu 3 dni roboczych na poszukiwanie pracy, czyli 24 godzin dla pełnoetatowca),
• składniki stałe wynagrodzenia, np. wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 7000 zł brutto,
• składniki zmienne wynagrodzenia, np. premię uznaniową w wysokości 600 zł brutto.

Stałe składniki wynagrodzenia dzielisz przez liczbę godzin do przepracowania w miesiącu, a zmienne – przez liczbę przepracowanych godzin.

7000 zł : 184 godziny = 38,04 zł

600 zł : 160 godzin = 3,75 zł

38,04 zł + 3,75 zł = 41,79 zł

41,79 zł × 24 godziny = 1002,96 zł

W naszym przykładzie wynagrodzenie za dni wolne na poszukiwanie pracy wynosi 1002,96 zł.

Urlop na poszukiwanie pracy a urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia

Co ważne, nawet jeśli pracownik dysponuje urlopem wypoczynkowym w okresie wypowiedzenia, to pracodawca nie może zmusić osoby zatrudnionej, aby wykorzystała zwykły urlop na poszukiwanie pracy zamiast zwolnienia przewidzianego w art. 37 k.p. Niemniej pracodawca ma prawo udzielić urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia bez zgody pracownika. Jeśli zwolniona osoba nie wykorzysta zwolnienia na poszukiwanie pracy przed takim urlopem, to te dni przepadną.

Dni wolne na poszukiwanie pracy a urlop wypoczynkowy – porównanie

	Urlop wypoczynkowy	Urlop na poszukiwanie pracy
Wymiar	20 lub 26 dni dla osoby zatrudnionej na pełny etat w roku kalendarzowym	2 lub 3 dni robocze u każdego pracodawcy, który wypowiedział umowę z zachowaniem co najmniej 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia
Wymiar proporcjonalny do wymiaru czasu pracy	Tak	Nie
W jakie dni pracodawca udziela urlopu	Dni robocze (będące dniami pracy według
Uzależnienie od stażu pracy lub okresu zatrudnienia w danej firmie	Tak	Od stażu pracy – nie, od okresu zatrudnienia – pośrednio tak, ponieważ wpływa na długość okresu wypowiedzenia
Czy przysługuje na umowie na okres próbny	Tak, przy czym osoba zatrudniona może nabyć prawo do urlopu z dołu lub z góry	Tak, ale tylko w przypadku umów zawartych na 3 miesiące lub przedłużonych do 3 miesięcy
Czy istnieje obowiązek wykorzystania w okresie wypowiedzenia	Pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego bez jego zgody w okresie wypowiedzenia (art. 1671 k.p.)	Nie
Czy pracownikowi należy się ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop	Tak	Nie
Czy ma znaczenie, kto złożył wypowiedzenie	Nie	Tak, dni wolne na poszukiwanie pracy przysługują pracownikowi, który otrzymał wypowiedzenie od pracodawcy
Czy pracownikowi należy się urlop w okresie wypowiedzenia, jeśli został zwolniony z obowiązku świadczenia pracy	Nie	Nie
Czy urlop uwzględnia się na świadectwie pracy	Tak	Nie