L4 na wypowiedzeniu – co zrobić, kiedy pracownik idzie na zwolnienie lekarskie w okresie wypowiedzenia?

Kiedy rozwiązujesz umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, możesz zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy. To oznacza, że nie będzie pracował, ale wypłacisz mu normalne wynagrodzenie. O ile taka nieobecność pracownika wynika z inicjatywy pracodawcy i nie destabilizuje toku pracy, o tyle zdarza się, że zwolniona osoba niemal natychmiast udaje się na L4 do końca okresu wypowiedzenia. Czym to skutkuje dla pracodawcy? Co zrobić, jeśli podejrzewasz, że L4 pracownika jest fałszywe?

Czy na wypowiedzeniu można iść na L4?

Tak, okres wypowiedzenia jest normalnym okresem zatrudnienia. Pracownik podlegający ubezpieczeniu chorobowemu może skorzystać ze zwolnienia lekarskiego, za które dostanie odpowiednie świadczenie od pracodawcy lub ZUS. To, czy pracownik wróci do pracy po chorobie, zależy od długości L4 i okresu wypowiedzenia.

Jak skontrolować, czy L4 pracownika na wypowiedzeniu jest fałszywe?

Zdarza się, że pracownik, z którym rozwiązano umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, dostaje l4, mimo że tak naprawdę jest zdolny do pracy.

Przyczyny mogą być różne, np.:

• pracodawca nie zwolnił pracownika z obowiązku świadczenia pracy,
• pracownikowi nie należy się już ani 1 dzień urlopu wypoczynkowego,
• zwolniona osoba woli uniknąć przekazywania obowiązków współpracownikom czy wdrażania nowego pracownika, skoro rozwiązano z nią umowę, czego się nie spodziewała.

Co ważne, pracodawca może skontrolować, czy pracownik na zwolnieniu lekarskim w okresie wypowiedzenia jest rzeczywiście niezdolny do pracy i czy wykorzystuje L4 zgodnie z przeznaczeniem.

Taką kontrolę przeprowadza się w różnych miejscach, w tym:

• pod adresem zamieszkania pracownika,
• pod adresem czasowego pobytu, który podano na zaświadczeniu lekarskim,
• w lokalizacji, w której pracownik wykonuje pracę na rzecz innej firmy,
• w miejscu wykonywania działalności pozarolniczej przez pracownika.

Oczywiście może się zdarzyć, że pracodawca nie zastanie pracownika podczas kontroli, ponieważ np. chory – ale nie obłożnie – wyjdzie na chwilę do sklepu spożywczego czy uda się na dodatkowe badania lekarskie. Wtedy trzeba wyjaśnić tę nieobecność i można ponowić kontrolę.

Gdyby się okazało, że pracownik jest zdrowy i wykorzystuje zwolnienie lekarskie w okresie wypowiedzenia do innych celów, np. remontu mieszkania, pracodawca musi spisać protokół i powiadomić ZUS. Zakład wyda decyzję o cofnięciu świadczenia za ten okres. Co ważne, nawet jeśli okres wypowiedzenia trwa np. 3 miesiące, a wyjdzie na jaw, że pracownik nieuczciwie wykorzystywał L4, pracodawca może rozwiązać umowę natychmiastowo z winy pracownika.

Świadczenie chorobowe dla pracownika	Kto wypłaca świadczenie chorobowe pracownikowi	Kto może skontrolować pracownika na L4
Wynagrodzenie chorobowe	Pracodawca	Pracodawca lub ZUS
Zasiłek chorobowy	Pracodawca (jeśli zgłosił co najmniej 21 osób do ubezpieczenia chorobowego)	Pracodawca lub ZUS
Zasiłek chorobowy	ZUS (jeśli pracodawca zgłosił maksymalnie 20 osób do ubezpieczenia chorobowego)	ZUS, także na prośbę pracodawcy, który zwróci się do odpowiedniego oddziału

Kto wypłaca świadczenie chorobowe w okresie wypowiedzenia?

Rodzaj świadczenia chorobowego w okresie wypowiedzenia pracownika i podmiot, który je wypłaca, zależą od:

• liczby osób, które płatnik (pracodawca) zgłosił do ubezpieczenia chorobowego,
• liczby dni zwolnienia lekarskiego wykorzystanych przez pracownika przed okresem wypowiedzenia w danym roku kalendarzowym,
• wieku pracownika (wpływa na liczbę dni niezdolności do pracy, za które pracodawca wypłaca wynagrodzenie chorobowe).

👉 Wyjaśniliśmy, kto płaci za L4 pracownika w różnych scenariuszach. Zobacz porównanie wynagrodzenia i zasiłku chorobowego.

Przykład nr 1 – wynagrodzenie chorobowe w okresie wypowiedzenia pracownika poniżej 50. roku życia

Pracownikowi mającemu mniej niż 50 lat należy się wynagrodzenie chorobowe, które finansuje i wypłaca pracodawca, za 33 dni choroby w roku kalendarzowym. Od 34 dnia niezdolności do pracy pracownik otrzymuje zasiłek chorobowy, który pokrywa FUS, a wypłaca pracodawca lub ZUS w zależności od liczby ubezpieczonych. Może się zdarzyć, że pracownik w okresie wypowiedzenia dostanie np. wynagrodzenie chorobowe za 3 dni L4 i zasiłek chorobowy za 7 dni L4.

Przykład nr 2 – wynagrodzenie chorobowe w okresie wypowiedzenia pracownika powyżej 50. roku życia

Pracownikowi, który ukończył 50 lat, przysługuje wynagrodzenie chorobowe od pracodawcy za 14 dni niezdolności do pracy w danym roku. Już od 15 dnia choroby należy się zasiłek chorobowy. Uwaga – niższy wymiar obowiązuje od roku kalendarzowego po roku, w którym wypadły 50 urodziny. To oznacza, że 50-letni pracownik, który zostanie zwolniony w 2023 roku, wciąż ma prawo do 33 dni wynagrodzenia chorobowego. Limit 14 dni będzie go obowiązywać od 2024 roku.

Przykład nr 3 – zasiłek chorobowy w okresie wypowiedzenia u pracodawcy, który zgłosił co najmniej 21 osób do ubezpieczenia chorobowego

Załóżmy, że 39-letni pracownik wykorzystał 33 dni zwolnienia lekarskiego, zanim zachorował w okresie wypowiedzenia. To oznacza, że należy mu się nie wynagrodzenie chorobowe, tylko zasiłek. Pracodawca zgłosił minimum 21 osób do ubezpieczenia chorobowego, więc wypłaca zasiłek chorobowy finansowany przez FUS. Gdyby ubezpieczył mniej osób, zasiłek wypłaciłby ZUS.

👉 Przeczytaj, kto wypłaca zasiłek chorobowy i jak go obliczyć.

Zwolnienie lekarskie na wypowiedzeniu a niewykorzystany urlop

Zgodnie z art. 167¹ Kodeksu pracy pracownik jest obowiązany wykorzystać należny mu urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia umowy o pracę, jeśli pracodawca mu go udzieli. Wymiar urlopu wypoczynkowego na wypowiedzeniu, z pominięciem zaległej części z poprzedniego roku, nie może przekraczać limitu, który wynika z art. 155¹ k.p. To oznacza, że pracodawca musi obliczyć urlop proporcjonalny do okresu zatrudnienia.

Jeżeli pracownik nie wykorzysta bieżącego – i ewentualnie zaległego – urlopu, zanim ustanie stosunek pracy, będzie mu przysługiwać ekwiwalent za niewykorzystany urlop. Taka sytuacja zaistnieje, kiedy pracownik dostanie zwolnienie lekarskie na cały okres wypowiedzenia. Po pierwsze – L4 wyklucza jednoczesny urlop wypoczynkowy. Po drugie – choroba zwolnionej osoby nie wydłuża okresu wypowiedzenia, więc nie jest możliwe, aby pracownik wykorzystał urlop w późniejszym terminie.

Krok nr 1 – obliczamy urlop proporcjonalny do końca okresu wypowiedzenia

Wiktorowi przysługuje 26 dni urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym. Okres wypowiedzenia umowy o pracę kończy się 30 czerwca 2023 roku. Pracownik wykorzystał 2 dni urlopu na żądanie i 2 dni urlopu wypoczynkowego. Ile dni urlopu należy się Wiktorowi u dotychczasowego pracodawcy?

26 dni urlopu : 12 miesięcy = 2,16 dnia urlopu

2,16 dnia urlopu × 6 miesięcy = 12,96 dnia urlopu ≈ 13 dni urlopu

13 dni urlopu – 4 dni urlopu = 9 dni urlopu do wykorzystania do końca okresu wypowiedzenia

Krok nr 2 – obliczamy ekwiwalent za urlop niewykorzystany z powodu L4 na wypowiedzeniu

Wiktor uzgodnił z pracodawcą, że wykorzysta 9 dni urlopu wypoczynkowego na koniec okresu wypowiedzenia, czyli od 20 do 30 czerwca 2023 roku (dni robocze wypadają od 20 do 23 czerwca i od 26 do 30 czerwca, co daje 9 dni urlopu). Niestety, pracownik rozchorował się, zanim zaczął urlop, i otrzymał zwolnienie lekarskie od 19 do 23 czerwca. W tej sytuacji nie mógł wykorzystać całego urlopu – tylko 5 dni w kolejnym tygodniu. Pracodawca musiał wypłacić Wiktorowi ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Nawiasem mówiąc, pracownik nie może odmówić wykorzystania urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia. W tym przypadku wolne jest udzielane jednostronnie przez pracodawcę – pracownik nie musi ani składać wniosku, ani się zgadzać na ten urlop.

Czy L4 przerywa urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia?

W powyższym przykładzie pracownik zachorował, zanim zaczął zaplanowany urlop. Co się stanie, jeśli zwolniona osoba otrzyma L4 już na urlopie wypoczynkowym w okresie wypowiedzenia? Zwolnienie lekarskie pracownika przerywa urlop wypoczynkowy.

Zgodnie z art. 166 pkt 1 Kodeksu pracy pracodawca udziela części urlopu, której pracownik nie wykorzystał z powodu czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, w późniejszym terminie. Jeżeli urlop zaplanowano na końcówkę okresu wypowiedzenia, pracodawca nie zdąży udzielić przechorowanej części, więc będzie musiał wypłacić ekwiwalent pieniężny pracownikowi.

Przykład

Wiktor miał zaplanowany urlop wypoczynkowy od 20 do 30 czerwca 2023 roku, czyli na koniec okresu wypowiedzenia. Niestety, na okres od 22 do 30 czerwca otrzymał L4 w związku z zapaleniem krtani. Zdążył wykorzystać tylko 2 dni urlopu, więc pracodawca musiał wypłacić ekwiwalent pieniężny za niewykorzystane 7 dni urlopu.

👉 Dowiedz się, dlaczego zwolnienie lekarskie na chore dziecko nie przerywa urlopu wypoczynkowego pracownika – nawet w okresie wypowiedzenia.